Skrifennow
My blog, imported from Blogger and converted using Jekyll.
« Prev
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
Next »
Ebrenn y'n Nos - mis-Genver 2020
This is a transcript for the January 2020 'Ebrenn y'n Nos' piece I prepared for Radyo An Gernewegva, broadcast in #469.
Dydh da.
Ottani y’n gwav, hag usi an nosow hir. Yth esa an howlsavla gwav dhe’n nessa warn ugens mis-Kevardhu. An howldrevel yn Truro esa orth 08:18, ha’n howlsedhes dhe 16:20. A-ban an termyn na, an dydh a wra hirhe nebes pub dydh.
Yma an loer dhe’n kynsa kwartron an nessa mis-Hwevrer, loer leun dhe’n nawves, an diwettha kwartron dhe’n pymthegves, ha loer nowydh an tressa warn ugens mis-Hwevrer. Loer kynsa kwartron a vydh arta dhe’n nessa mis-Meurth, ha’n loer leun dhe’n nawves mis-Meurth.
Meurth a dhiskwedh kyns an bora yn mis-Genver ha mis-Hwevrer, hag a wra neshe dres misyow an bledhen ma, bys dh’y enebieth dhe’n peswardhegves mis-Hedra 2020.
Y'n blydhen 2020 yma towlennow dhe lonchya lestri efanvos dhe Veurth. Towlennys yw dhe lonchya an hwithrell Europek ExoMars gans gwandryell, ha’n an hwithrell Meurth 2020 gans NASA. ExoMars a vydh lonchys yn mis-Gortheren 2020, mar kwrons i seweni erbynn kaletterow gans y parachytys.
Nowedhheans wosa darlesa: yma ExoMars delatys bys dhe 2022 y'n termyn ma http://www.esa.int/Newsroom/Press_Releases/ExoMars_to_take_off_for_the_Red_Planet_in_2022
Meurth 2020 a vydh lonchys a’n hav ma ynwedh, ynter seytegves mis-Gortheren ha’n pympes mis-Est. Y fydh dewisyans hanow rag an gwrandryell, a vydh kepar ha'n huni war Veurth seulabrys henwys Curiosity https://spaceflightnow.com/2020/01/22/nasa-invites-public-to-vote-on-name-for-mars-2020-rover/
Dhe dhewdhegves mis-Kevardhu yth esa ervirans poesek. Yma an hwithrell efanvos OSIRIS-REX ow studhya an planetik Bennu, ha NASA a dhewisas py le war an planetik hi a wra tira. Yth esa peswar savla possybl, henwys yn ansodhogel Osprey, Kingfisher, Nightingale ha Sandpiper. Yn kernewek an henwyn edhen yw hok an puskes, pyskador an myghtern, eos ha pibydh. Dhe’n dewdhegves mis-Kevardhu NASA a wrug dewis yntredha, an savla Eos. Y fydh an tirans ma a-dro dhe mis-Est 2020 hag an efanvos a wra kemmer sampel a'n planetik.
 |
https://www.nasa.gov/press-release/x-marks-the-spot-nasa-selects-site-for-asteroid-sample-collection |
Yma an pellweler efanvos Spitzer drehedhes diwedh y ragdres dhe’n degves warn ugens mis-Genver. Yma an pellweler ma onan a wra oberi yn rann is-rudh an spektrum tredandennvenek. Yth esa an pellweler ma lonchys yn efanvos yn 2003, hag an pellweler ma a dremensa termyn marthus hirra ages o gwaytys. Dres nebes blydhynnyow yth esa an helium linek gesys dhe goll, mes yth esa hwath possybl usya an pellweler dhe’n lyha yn rann an spektrum. Soweth lemmyn yth yw moy kales dh’y usya drefenn nebes rannow elektronek dhe hedhi oberi, ha’y pellder diworth an norvys yn y resegva ynkressya ha kalessa yw dhe gul keskomunyans ynter an norvys ha'n efanvos. Ytho, NASA a wrug ervira dri ragdres dhe’n penn dhe’n diwedh mis-Genver 2020.
An pellweler ma re beu marthys yn sewen ha ystynna a wrug yn lies fordhow agan godhvos a eksoplanetys, furvyans ster, galaksiow ha kosmologieth.
 |
| http://www.spitzer.caltech.edu/news/2252-ssc2020-08-NASA-s-Spitzer-Space-Telescope-Ends-Mission-of-Astronomical-Discovery |
Yth esa areth warlinnen diworth NASA war chanel "NASA Jet Propulsion Laboratory" henwys "Spitzer's Final Voyage" war Youtube:
Yma lonch arall an loerelligow Starlink gans an negys SpaceX gans Elon Musk. An peswora bagas anedha a vydh lonchys yn skon. Towlennys o dhe'n seythves warn ugens mis-Genver mes delatys o rag termyn ha my ow rekordya hemma https://spaceflightnow.com/2020/01/27/falcon-9-starlink-3-mission-status-center-2/
Pan vydh lonchys possybl vydh gweles tren a’n loerelligow. An wiasva www.heavens-above.com a wra diskwedh pestermyn possybl via aga gweles.
My a venegas an Parker Solar Probe yn rann Ebrenn y'n Nos kyns, an efanvos ma a wra oberi yn ta hwath hag a wra y beswora howlnesva dhe'n nawves warn ugens mis-Genver.
Meni an hwithrell ma a wrug son a'n musurans an gwyns howlek.
Blydhen nowydh da ha bys nessa prys,
Davydh Trethewey
Ebrenn y'n Nos mis-Du 2019
This is a transcript for the November 2019 'Ebrenn y'n Nos' piece I prepared for Radyo An Gernewegva, broadcast in #456.
Ebrenn y’n Nos – mis-Du 2019
Dydh da.
Yma neppyth arbennik y’n ebron dydh an mis ma.
Yma treustremen Mergher dhe’n unnegves mis-Du. An planet Mergher a wra alinya dhe’n Howl yn unyans isella yn fenowgh, mes drefenn resegva Mergher yw ynklinys na wra Mergher mos a-rag an Howl yn poran pub tro. Mergher a wra mos a-rag an Howl dhe 12:35 dhe’n unnegves mis-Du, ha dres hwegh our y hwra kylgh du planet Mergher treustremena an Howl.
Transit of Mercury on November 11 2019 diworth LarryKoehn war Vimeo.
www.shadowandsubstance.com/?p=142
Na wra mires orth an Howl gans lagas noeth po gans pellweler po devis optek arall, saw gans sidhel howlek dhe iselhe golowder ha dewynnyans toemmder a’n Howl. Krevder an dewynnyans a yll gul damaj dh’agas dewlagas. Fordh arall gweles an Howl yw dre valegans, gorra folenn paper a-dryv an lagattell dewweler po pellweler.
 |
| Imajys diworth lyvrik an Kowethas Stereieth Ryel: |
Yma komet usi orth y vos dres agan system howlek a wrug mos diworth spas yntersterek. Yth o diskudhys gans steronydh bodhesik Gennady Borisov. Y hanow sodhogel yw 2/I Borisov drefenn yth yw saw an nessa taklenn yntersterek re bos diskudhys, gans resegva hyperbolek dhodho, nag yw kelmys dh'agan system howlek.
An kynsa taklenn yntersterek yw ʻOumuamua diskudhys yn 2017. Drefenn nag o koma po lostenn dhodho, yth o gelwys avel asteroid yn le komet, ha henwys wosa ger Hawaiiek a styr 'aspier'.
An komet Borisov a wra treyla dres an system howlek saw unnweyth ha mos dhe-ves arta bys dhe dhownder spas yntersterek.
Y howlnesva a vydh 7ves mis-Kevardhu 2019, hag yw 2 unnses steronieth diworth an howl hag ogas dhe'n keth diworth an norvys. Ny vydh pur splann, dell hevel y fydh edhomm pellweler bras dhe'y weles.
 |
| Komet yntersterek 2/I Borisov. Imaj: Mirva Gemini/NSF/AURA |
Yma ugens loer nowydh diskudhys a-dro dhe Sadorn.
 |
| Loerow Nowydh diskudhys dhe Sadorn. Imaj: Carnegie Institute for Science |
Lies a'n loerow Sadorn yw henwys a-wosa an Titanys diworth henhwedhlow Grek. Mes, lemmyn yma moy a loerow Sadorn es Titanys Grek. Ytho, nebes a'n loerow yw henwys a-wosa kewri diworth henhwedhlow erell. Yma loerow henwys a-wosa kewri Inuit, Norgaghek ha Keltek! Pyneyl anedha yw ervirys herwydh parametrow an resegva.
Y'n 20 loerow nowydh, dew anedha yw diworth an bagas Inuit, seytek yn bagas Norgaghek, hag onan yn bagas Keltek.
An steronydhyon a wra govynn orth profyansow henwyn, yn maner kepar hag a wrussons i rag loerow Yow, ha'n skol yn Lanneves a brofyas "Pandia".
Y hyll kewri Kernewek ri hanow dhe'n loer nowydh diskudhys yn bagas keltek.
An loerow Keltek seulabrys yw Tarvos, Albiorix, Erriapus ha Bebhionn.
Tarvos yw Tarvos Trigaranus diworth henhwedhlow Gaulek. Yma koloven yn Paris "koloven an marners" gans imaj tarow gans tri garan usi ow sevel warnodho.
 |
| Tarvos Trigaranus ha Vulcan. Imaj: Wikimedia Commons |
Albiorix yw kowr Gaulek, ha'n hanow a styr "Myghtern a'n bys". An kynsa elvenn yw kognat dhe elfydd yn Kembrek Kanol, ha martesen an hanow y'n Kernewek yw Elvydhruw. Ev o kelmys gans an duw Romanek Meurth.
elfydd1 [< Clt. *albíi̯ō o’r gwr. *albho- ‘gwyn’, fel yn yr e.p. Gal. Albiorix, Albiorica; dengys ystyr (b), fodd bynnag, ddarfod tybio fod perthynas rhyngddo a’r Llad. elementum]
eb.g. (bach. elfyddan) ll. (adran (b)) elfyddau, elfyddion.
a Byd, daear; tir, gwlad, rhanbarth, bro, ardal, cymdogaeth:
world, earth; land, country, district, neighbourhood.
Erriapus yw duw Gaulek arall, ha Bebhionn yw duwes Iwerdhonek o kelmys gans dineythyans flogh. Styr an hanow yw "benyn deg" po "benyn velodius".
An loer nowydh a yll bos henwys rag kowr kernewek yw S/2004 S 24 en.wikipedia.org/wiki/S/2004_S_24
Martesen y hyllyn ni profya henwyn Kormoran, y wreg Kormelian, Bolster, po Tregeagle avel hanow rag an loer nowydh.
 |
| Delinyans an kowr Cormoran a wra ladra gwarthek. Delinys gans Arthur Rackham yn lyver gans Flora Annie Webster Steel (1918) Project Gutenberg Wikimedia Commons |
Bran o den a vri yn Kernow y'n termyn eus passyes, kovskrifys war an Men Skrifa gans skrifenn "Rialobran Cunovali Fili". Dell hevel, yth esa an den henwys a-wosa hanow kowr y'n henwedhlow Mabinogion yn Kembra, Myghtern Bran, aswonnys avel Bendigeidfran.
Res yw dhe dhannvonn Tweet orth @SaturnLunacy gans an hashnos #NameSaturnsMoons erbynn 6ves mis-Kevardhu 2019.
Bys nessa prys,
Davydh Trethewey
Ebrenn y'n Nos mis-Hedra 2019
This is a transcript for the October 2019 'Ebrenn y'n Nos' piece I prepared for Radyo An Gernewegva, broadcast in #452.
Ebron y’n Nos – mis-Hedra 2019
Dydh da.
My a gowsas a-dro dhe’n hwithrell Eyndek “Chandrayaan-2” an prys diwettha.
Yth esa towl dhe gorra tirell Vikram ha gwandrell Pragyan ganso war an loor yn mis-Gwynngala. An towl o dhe dira orth dorhys ogas dhe 70° S war 6ves mis-Gwynngala 2019 hag oberi rag peswardhek dydh – unn jydh lorek.
 |
Soweth ogas hag ughelder a 2 kilometer a-ugh enep an loor, an tirell a gasas an hyns towlennys, ha nag esa kestavans pan o gwaytys wosa drehedhes enep an loor. Nyns esa sinell vyth kevys dhyworth an tirell. Ledyer ISRO, an asianteth spas Eynda, K. Sivan a leveris y heveli dhe’n tirell godhevel tirans kales.
Byttegyns, an resegvell Chandrayaan-2 a wrug kemmer skeusenn an tirell war an enep mes ny wrug ISRO omlesa an imajys hwath. Yth esa ISRO ha NASA assaya kestava orth an tirell. NASA a wrug assaya kemmer skeusenn 17ves mis-Gwynngala gans Lunar Reconnaisance Orbiter.
Ha my ow skrifa hemma, ny wrug NASA omlesa an imaj na hwath. Y hyll bos an tirell yn-mes an skeusenn, po yn-mysk skeus.
An howl a wre sedha war le a wrug Vikram drehedhes an enep 21a mis-Gwynngala, ha nyns eus gwaytyans meur kavos kestav ganso wosa hemma.
An kehysnos kynyav yw 22a mis-Gwynngala ha'n dydh kehys ha'n nos aga hirder. Yma’n loor dhe'n diwettha kwartron 22a mis-Gwynngala, loor nowydh dhe'n 28ves mis-Gwynngala, kynsa kwartron 5ves mis-Hedra, loor leun 13ves, diwettha kwartron 21a, ha'n loor nowydh arta 28ves mis-Hedra.
Yn kynyav an nos a dhalleth gans an rannevesow hav gweladow, kepar ha Cygnus – an Alargh, ha'n trikorn hav a’n sterennow Deneb, Vega hag Altair.
An planet Yow yw hwath gweladow isel yn soth wosa howlsedhes.
An lester efanvos Juno a wrug kemmer imaj a kommol Yow ha skeus an loor Io warnodho. Juno a wre bos ow resega a-dro dhe Yow a-ban 2016. Ev a wra resek hirgylghek ha’n nesva 3400km
 |
| Skeus an loer Io war planet Yow, yn imaj gwrys gans lester efanvos Juno. Imaj: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill spaceflightnow.com/2019/09/18/nasas-juno-spacecraft-sees-moons-otherworldly-shadow-on-jupiter/ |
Yn kres an nos, yma rannevesow Pegasus hag Andromeda ughel yn ebron. Possybl yw dhe weles an galaksi Andromeda mars usi an ebron tewl lowr. Kyns an bora, rannevesow gwav a dhiskwedh, kepar hag Orion – an Helghyor, ha Taurus – an Tarow hag an bagasow ster Hyades ha Pleiades ynno.
Yn henhwedhel, Andromeda o myrgh an Myghtern Cepheus ha’n Vyghternes Cassiopeia. Hi o sakrifisys dhe euthvil mor ha gesys kadonys war als, mes Perseus a wrug mos dh’y sawya war vargh askellek Pegasus.
 |
| Rannneves Andromeda. Imaj: Wikimedia Commons / IAU / Sky & Telescope. Heavens Above: heavens-above.com/constellation.aspx?con=And& |
Yth esa Meurth anweladow yn mis-Gwynngala drefenn y vos dhe penn arall a'n howl dhe’n norvys. An planet o dhe “superior conjunction” “unyans gwarthav” yn kernewek dhe’n 2a mis-Gwynngala. Henn o kaletter dhe NASA, drefenn bos mellyans radyo dhyworth an howl, ha nyns yw possybl keskomunya gans an lestri efanvos dhe Veurth dres termyn an unyans. Wosa an unyans, Meurth a wra dasomdhiskwedhes yn ebron kyns an bora, mes yn mis-Hedra yw hwath gwann y splannder. Ev a wra bos moy gweladow nessa blydhen.
A-dro dhe'n 20ves bys dhe'n 23a mis-Hedra, yma kowas meteor, an Orionids. Yma an meteors ow mos dhyworth rann an ebron y'n rannneves Orion. An gwella termyn dh'aga gweles yw hanternos po diwettha.
An lester efanvos Nihonek Hayabusa 2 a wra pesya y ober orth an planetik Ryugu. Ev a wra dannvon tirell byghan dhe’n planetik yn mis-Hedra. Avel rann an towl ma, Hayabusa a wrug omlesa dew merk kosten, pelyow a-dro dhe 10 cm a-hys, rag studhya gwel gravedh an planetik.
Ev a wra gasa an planetik dhe benn an blydhen ma, ha dehweles sampel dhe’n norvys yn mis-Kevardhu 2020.
The separation image of the 2nd target marker, TM-C!— HAYABUSA2@JAXA (@haya2e_jaxa) September 17, 2019
Separation time: 2019/9/17 at 01:24 JST
Altitude: 1km
This is an overlay of images taken every 4s (for ~1min) while the spacecraft ascends at 11cm/s. TM descent speed is still almost zero. (📷 JAXA, Chiba Inst. Tech & collab)
Bys nessa prys,
Davydh Trethewey
Ebron y'n Nos - mis-Est 2019
This is a transcript for the August 2019 'Ebron y'n Nos' piece I prepared for Radyo An Gernewegva, broadcast in #444.
Ebron y’n Nos – mis-Est 2019
Dydh da.
My a wre kewsel a-dro dhe’n loor yn mis-Gortheren, mes my a ankovas neppyth. Yma hwithrell gwrys gans Eynda “Chandrayaan-2” ow mos dhe’n loor.
 |
| An hwithrell Chandrayaan-2 kyns lonch. Imaj: ISRO |
 |
| Gwelesheans an lester efanvos Chandrayaan-2 yn resegva a-dro dhe'n loor. Imaj: ISRO |
Yth esa an lonch an 22a mis-Gortheren dhyworth Kresen Efanvos Satish Dhawan, Sriharkota, Eynda.
An lester efander a wra entra resegva a-dro dhe’n loor a-dro dhe 20ves mis-Est hag an tirell a wra tira war an loor yn mis-Gwynngala. Yma gwrandryell henwys Pragyan gensi. An dowlenn yw dhe dira ogas dhe aghel dyghow an loor, ha gwaytys yw dhe’n tirell ha’n gwandrell durya rag 14 dydh, neb yw unn dydh war an loor. An hwithrell y honan a wra pesya yn resegva a-dro dhe’n loor, ha gwaytys yw hi dhe oberi rag bledhen.
Yth esa an loor nowydh 1a mis-Est, kynsa kwartron 7ves mis-Est, loor leun 15ves mis-Est, kwartron diwettha 23a mis-Est ha loor nowydh arta 30ves mis-Est.
Yma an kowas ster kodha Perseid an mis ma, an ughella niver anedha dhe’n 12ves mis-Est. Yma an loor y’n ebron an bledhen ma, mes possybl hwath dhe weles nebes sterennow kodha.
Yma Yow ha Sadorn hwath gweladow y’n soth wosa howlsedhes, isel yn rannevesow Scorpius ha Saggitarius.
Yma Neptun yn ranneves Aquarius, orth y enebieth dhe’n degves mis-Gwynngala, mes nyns yw gweladow dhe’n lagas nooth drefenn y vos re bell dhyworthyn. Y vraster yw 7.8, le splann ages an gwanna ster a yllyn ni gweles a-dro dhe vraster 6 yn ebron tewl. Yth yw possybl dh’y weles dre dhewweler po pellweler byghan gans mappa dh’y dhismygi dhyworth sterennow, yma gwiasva www.heavens-above.compo medhelweyth hep kost Cartes du Cielhttps://www.ap-i.net/skychart/en/startda rakhenna. Hemm yw an planet a wrug an steronydh kernewek John Couch Adams dargana dre an movyans Ouranos tennys gans an planet anwelys.
Mergher yw gweladow yn bora, yn Est-North-Est kyns an howldrevel. Y’n mis ma, Mergher a wra sevel a-dro dhe unn our kyns an howl. Rag ensampel, dhe’n 15ves mis-Est, Mergher a sevel orth hanter wosa peswar ha’n howl a sevel eth mynysenn wosa hwegh. Dhe’n unnegves warn ugens mis-Est, Mergher a sevel dhe seyth mynysenn wosa hwegh eur ha’n howl dewdhek mynysenn warn ugens wosa hwegh. Mergher a wra mos a-dryv dhe’n howl dhe’n peswora mis-Gwynngala, neppyth gelwys “superior conjunction” gans steronydhyon – a yll bos “unyans gwarthav” yn kernewek. Mar kwra Mergher po Gwener mos ynter an howl ha’n norvys, henn yw “inferior conjunction” po “unyans isella”.
 |
| Dhyworth an medhelweyth Cartes du Ciel |
 |
| Dhyworth an medhelweyth Cartes du Ciel |
 |
| Dhyworth an medhelweyth Cartes du Ciel |
Yn mis-Gortheren yth esa nebes dydhyow pooth y’n Breten Veur hag Europ. Yth esa tempredh 38.7 C kovskrifys yn Kargront, ha tempredhow an ughella bythkweth kovskrifys yn nebes gwlasow erell yn Europ. An bern ayr tomm a wrug mos dhe’n Arktek, hag meur a rew yn Ynys Las a wra teudhi.
 |
| Bern ayr tomm dhe Europ. Dhyworth nsidc.org/greenland-today/2019/08/europes-warm-air-spikes-greenland-melting-to-record-levels |
 |
| Yma moy a rew ow teudhi yn Ynys Las es bledhenyow kyns. Dhyworth nsidc.org/greenland-today/2019/08/europes-warm-air-spikes-greenland-melting-to-record-levels |
Lorellow yw posek rag mires orth an effeythow chanj an hin, hag an hav ma, yma tanow koswik yn lies le, y’ga mysk Portyngal ha Russi hag Alaska.
 |
| Tanow koswik yn Russi ha kommol mog euthyk bras. Dhyworth https://www.esa.int/spaceinimages/Images/2019/07/Siberian_wildfires |
Bys nessa prys,
Davydh Trethewey
Ebron y'n Nos - mis-Gortheren 2019
This is a transcript for the July 2019 'Ebron y'n Nos' piece I prepared for Radyo An Gernewegva, broadcast in #438.
Ebron y’n Nos – mis-Gortheren 2019
Dydh da. An mis ma, rag mis-Gortheren yma rann Ebron y’n Nos arbennik a-dro dhe’n loor.
Nans yw hanterkans bledhen, yth esa an kynsa stervarnoryon Neil Armstrong ha Buzz Aldrin tira war enep an loor, y’n dowlenn Apollo 11.
Apollo 11 a veu lonchys dhe’n 16ves mis-Gortheren 1969, hag an unses lorel a diras war an enep y’n Mor Kosoleth dhe’n 20ves mis-Gortheren.
Pymp tirellow Apollo pella a diras war an loor bys dhe Apollo 17 yn mis-Kevardhu 1972.
An mis ma, yma loor nowydh dhe’n nessa mis-Gortheren, kynsa kwartron 9ves mis-Gortheren, loor leun dhe’n 16ves mis-Gortheren, diwettha kwartron 25ves mis-Gortheren ha’n loor nowydh arta an kynsa mis-Est.
Dhe’n nessa mis-Gortheren, yma difyk an howl, hag an loor tremena a-rag an howl, mes ny vydh gweladow yn Kernow. Yn Amerika Deghow y fydh gweladow, hag y fydh difyk kowl yn rannow Chile hag Arghantina.
www.skyatnightmagazine.com/space-science/the-astronomers-eclipse-looking-ahead-to-2-july-2019
 |
| Imaj: www.greatamericaneclipse.com/july-2-2019-in-chileargentina |
 |
| Imaj: www.greatamericaneclipse.com/july-2-2019-in-chileargentina |
 |
| Imaj: www.eclipseportal.com/total-solar-eclipse-july-02-2019/ |
 |
| Imaj: www.eclipsophile.com/total-solar-eclipse-july-2-2019/ |
 |
| Imaj: www.eclipsophile.com/total-solar-eclipse-july-2-2019/ |
Yma difyk an howl arta yn Chile hag Arghantina nessa bledhen dhe’n 14ves mis-Kevardhu 2020, pella dhe’n deghow, ogas dhe’n Gwlas Kembrek.
Yma difyk an loor dhe’n 16ves mis-Gortheren.
Nyns yw an difyk kowal mes y fydh nebes moy es hanter an loor yn skeus ynter naw eur ha hanternos yn gorthugher an 16ves.
Yma towlen dhe’n Amerikanyon dannvon stervarnoryon dhe’n loor arta. Yn towlen henwys “Ragdres Artemis”, i a vynn aga dannvon eno erbynn 2024, saw pymp bledhen a-lemmyn. Ni a wel mar pe hemma possybl.
Yma lorell a-dro dhe’n loor, henwys Lunar Reconnaisance Orbiter (po Resegvell Hwithrans an Loor) a wrug NASA dannvon dhe resek a-dro dhe’n loor ha’y studhya. An lorell ma a vedha orth an loor rag deg bledhen lemmyn.
Yma nebes dowr y’n gweres an loor esa diskudhys gans Resegvell Hwithrans an Loor yn gwiskas a’n gweres yn-dann an eneb. Yma yn lies rannow an enep 200 bys dhe 500 rann yn milvil a dhowr y’n gweres.
Hwath moy sygh yw es pub gweres war an norvys, mes martesen y fydh possybl kavos dowr diworth an gweres rag tus a drig war an loor y’n termyn a dheu.
 |
| Imaj: www.nasa.gov/press-release/goddard/2019/ladee-lunar-water |
Yma powyow erell ow tannvon robotys dhe’n loor y’n termynyow ma. Negys a Israel a dhanvonnas tirell, mes soweth ny wrug hi tira, saw skwattya orth an loor an 11ves mis-Ebrel.
 |
| Imaj: www.space.com/beresheet-moon-lander-crash-site-photos.html |
China a wrug tira Chang’e 4 war fas pell a’n loor 3a mis-Genver an bledhen ma, ha gwrandryell Yutu-2. Ymons i hwath oberi. Yth esa nebes losow ha hwesker yn arbrov y’n direll, mes i a dheuth ha bos re booth hag i a verwis. Yth esa avalow dor, ha losow arall Arabidopsis thaliana neb a wra tevi avel hwenn y’gan lowarthow.
Yma towlen dhe China dannvon tirell Chang’e 5 y’n mis-Kevardhu an bledhen ma a wra dehwel sampel a’n loor dhe’n norvys. Yma towlen dhe dannvon stervarnoryon mes ny vydh kyns an dew vil ha tridegow. A vydh an Amerikanyon kynsa? Termynyow dhe les yns.
Y’n mis-Metheven yth esa kommol golowys y’n nos “noctilucent clouds” gwelys yn Breten Veur hag Europ. Hemm a hwarva ha kommol ughel y’n ayrgylgh hwath golowys gans an howl kyn nag yw an howl y’n ebron dhyworth an dor. Kommol a’n par na yw y’n mesosfer, orth ughelder a-dro dhe 80 kilometer. Ymons i gwelys an moyha menowgh yn nosow hav, hag an howl hwath gwelys dres an nos dhyworth ughelder an mesosfer.
 |
| Imaj: Bertrand Kulik dre spaceweathergallery.com/nlc_gallery.html |
Bys nessa prys,
Davydh Trethewey
Yma hwithrell arall ow mos dhe'n loor, dhyworth Eynda. Hemm yw Chandrayaan-2 ha a wra tira ogas ha aghel deghow an loor gans tirell henwys Vikram ha gwrandryell henwys
An lonch a vydh war 15ves mis-Gortheren dhyworth Kresen Efanvos Satish Dhawan, Sriharkota, Eynda, hag an tirans vydh 6ves mis-Gwynngala. Yma gwrandryell henwys Pragyan gensi.
Nowedhheans
Lies den a welas difyk an howl dhyworth Chile hag Arghantina |
| Imaj: Gwenael Blanck dhyworth Coquimbo, Chile, dre spaceweathergallery.com |
 |
| Imaj: Petr Horálek dhyworth Mirji ESO La Silla, Chile |
An lonch a vydh war 15ves mis-Gortheren dhyworth Kresen Efanvos Satish Dhawan, Sriharkota, Eynda, hag an tirans vydh 6ves mis-Gwynngala. Yma gwrandryell henwys Pragyan gensi.
www.sciencemag.org/news/2018/01/india-plans-tricky-and-unprecedented-landing-near-moon-s-south-pole
directory.eoportal.org/web/eoportal/satellite-missions/c-missions/chandrayaan-2
www.isro.gov.in/chandrayaan2-payloads
kosmonautix.cz/2019/07/indie-se-poprve-pokusi-pristat-na-mesici
« Prev
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
Next »